Rio de Janeiro, een stad met ca. 15 miljoen inwoners, telt ongeveer achthonderd favela’s, waar de overheid al meer dan vijf en dertig jaar afwezig is. In de praktijk maken zwaarbewapende drugsbendes in veel van deze wijken de dienst uit. Met het oog op het WK en de Olympische Spelen in Rio de Janeiro in 2016 is de overheid begonnen met het zogenoemde pacificeren van enkele door de bendes gedomineerde sloppenwijken. Sindsdien zijn er meer dan 20 favela’s weer onder bestuur gekomen van overheid en politie. Dat zijn echter vooral sloppenwijken die rondom de rijkere buurten en de gebieden van de grote sportevenementen liggen.
Het is een positieve ontwikkeling, maar de gevolgen van een lang gevoerde politiek die de sloppenwijken negeerde, zijn niet zo weggepoetst. Geweld is in veel favela’s een dagelijks gegeven. Het gaat om geweld tussen de drugsbendes onderling en een oorlog met de politie. Dan is er ook nog veel huiselijk geweld. In veel huishoudens ontbreekt de biologische vader. Moeders zijn daardoor gedwongen lange dagen buitenshuis te werken. Om die reden hebben zij vaak nauwelijks tijd zich om hun kinderen te bekommeren. De kinderen leven vooral op straat. In de straatcultuur staat naar school gaan niet in hoog aanzien. De meestal onopgeleide ouders stimuleren dat van oudsher ook niet. Om ‘makkelijk’ wat te verdienen, sluiten veel jongens zich aan bij de drugsbendes. Sommige meisjes gaan al op jonge leeftijd in de prostitutie. Kinderen die wel naar school gaan treffen abominabel openbaar onderwijs aan.
Families uit de gegoede buurten sturen hun kinderen naar goede, maar peperdure particuliere scholen. Op de gratis openbare scholen in de favela’s zijn de slecht betaalde leraren vaak afwezig. Tekenend zijn de waarderingscijfers voor de scholen in Rio de Janeiro. Die hebben een gemiddelde van 3,4 op een schaal van 10. Daardoor halen leerlingen bij lange na niet het niveau dat vereist is om in te stromen in de formele arbeidsmarkt.
Alle kinderen hebben recht op goed onderwijs. Ouders in de favela’s lezen hun kinderen niet voor, doen geen spelletjes en zingen geen liedjes voor het slapen gaan. Kinderen leren dus niet te fantaseren, te onthouden en logisch te redeneren. Het onderwijssysteem bij “La Estrela da Favela”, een schooltje opgericht door ex-KLM’ er Edwin Roodenburg, begint met het op speelse wijze verhogen van de onthoudcapaciteit van de kinderen. Dat is belangrijk. Onderzoek heeft uitgewezen dat dagelijks geweld neurologische hersenblokkades opwerpt die leren en onthouden in de weg staan. Daarnaast brengen wij de kinderen stap voor stap in contact met de elementaire vormen van lezen, schrijven, rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis en sociale vaardigheden. Omdat de school van “La Estrela da Favela” nog in zijn kinderschoenen staat en moest wachten vooraleer het op subsidies van de staat Rio kan rekenen, hielp Wings of Support in project GIG-003 door degelijk schoolmateriaal aan te kopen en ervoor te zorgen dat er goede leerboeken aanwezig zijn. Want alleen door onderwijs kan de vicieuze van armoede doorbroken worden. Dat is de grote drijfveer van de leraren van “La Estrela da Favela”.
Het schooltje in Mangueira is uitgegroeid tot een populaire trefplaats waar kinderen uit de buurt maar al te graag heen gaan om er hun vrije middag door te brengen. Ze kunnen er samen spelen en ze krijgen er op maat gesneden onderricht van de populaire juffen Edna en Rosa of van de op dat moment aanwezige vrijwilligers. Ze hebben er op korte tijd enorm veel bijgeleerd, meer dan op hun reguliere school en daar zijn ze best fier op, zo is er voor de ene eindelijk de tijd en de aandacht om te leren lezen en schrijven en kan een ander kind er bijvoorbeeld weer zijn Engels bijschaven. En dit alles is mede mogelijk door de boeken en het meubilair dat Wings of Support voor hen heeft aangekocht. Wat een opsteker om te zien wat een effect zo een aankoop heeft! Meer op: http://www.estreladafavela.com